Αίσωπος

I

(7ος αι. π.Χ.). Συγγραφέας, ο θεωρούμενος πατέρας της μυθογραφίας. Οι πληροφορίες για τη ζωή του είναι αβέβαιες· προέρχονται από μια μυθιστορηματική βιογραφική παράδοση –την οποία συνόδευαν και μύθοι– που τοποθετείται στον 6ο αι. π.Χ. (Μυθιστόρημα του Αισώπου), όπου όμως τα ιστορικά στοιχεία συμπλέκονται με φανταστικές αφηγήσεις. Σύμφωνα με την παράδοση αυτή, ο Α. καταγόταν από τη Φρυγία, είχε σχέσεις με τους Επτά σοφούς, ήταν καμπούρης και τραυλός, έζησε στη Σάμο, ταξίδεψε στην Ανατολή και στην Αίγυπτο και τον σκότωσαν με δόλο στους Δελφούς. Με το όνομά του διασώθηκαν εκατοντάδες μύθοι, που είναι συνήθως αφελείς και χαριτωμένοι διάλογοι ζώων (που μιλούν και ενεργούν σαν άνθρωποι), μερικοί με ανθρώπους ή θεούς και λίγοι με φυτά, όπου το ωφέλιμο αναμειγνύεται με το τερπνό, γιατί η διήγηση επισφραγίζεται πάντα με ένα επιμύθιο, ευκολονόητο και για τα παιδιά και για τον λαό.

Οι μύθοι που συνόδευαν τη διήγηση της ζωής του Α. φαίνεται πως αποτελούσαν και την αρχαιότερη συλλογή μύθων. Η παράδοση όμως του Α., η οποία γεννήθηκε, όπως και άλλες, στην πρώιμη εποχή της ελληνικής λογοτεχνίας, έφτασε έως εμάς μόνο σε μορφές που ανήκουν σε πολύ μεταγενέστερη εποχή. Γι’ αυτό το αρχικό κείμενο έχει αλλοιωθεί και παραποιηθεί (π.χ. κανένας μύθος δεν είναι γραμμένος στην ιωνική διάλεκτο), έτσι που είναι αδύνατο να αναζητηθεί η αληθινή φυσιογνωμία του δημιουργού τους, ο οποίος παραμένει το σύμβολο μιας ανώνυμης μυθοποιίας, που χάνεται μέσα στο χρόνο. Η αρχαιότερη γνωστή συλλογή μύθων του Α. (4ος αι. π.Χ.) είναι του Δημητρίου του Φαληρέα (Λόγων Αισωπείων συναγωγαί),αυτές όμως που υπάρχουν σήμερα δημιουργήθηκαν αργότερα. Μιμήσεις του Α. απαντώνται στην αρχαία εποχή σε ρήτορες και φιλοσόφους, στον Καλλίμαχο και στον Οράτιο· τον μιμήθηκαν επίσης ο Φαιδρός και ο Βαβρίας (2ος αι. μ.Χ.), όλοι οι μυθογράφοι του Μεσαίωνα και στα νεότερα χρόνια οι Γάλλοι Λα Φοντέν (1621-1695) και Φλοριάν (1755-1794) και ο Ρώσος Κριλόφ (1769-1844).

«Η αλεπού κι ο κόρακας», σε λατινική έκδοση των αισώπειων μύθων (Βασιλεία, 1501).

II

Όνομα διαφόρων ιστορικών προσώπων.

1. Τεχνίτης (αρχές 6ου αι. π.Χ.). Είναι γνωστός από μνεία του ονόματός του σε μαρμάρινη στήλη της περιοχής του Σιγείου της Τρωάδας, την οποία μετέφερε το 1799 ο Τόμας Έλγιν στο Βρετανικό Μουσείο.

2. Ρωμαίος ηθοποιός, ελληνικής καταγωγής, σύγχρονος του Κικέρωνα (1ος αι. π.Χ.). Ερμήνευε κυρίως τραγωδίες και ήταν μάλιστα τόσο απόλυτη η ταύτισή του με τους ρόλους του, ώστε, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, όταν κάποτε παρίστανε τον Ατρέα να ετοιμάζει εκδίκηση κατά του Θυέστη, ήταν τόσο πραγματικός ο θυμός του ώστε παρασύρθηκε και σκότωσε με το ραβδί του κάποιον δούλο που εκείνη την ώρα βρισκόταν στη σκηνή. Γέροντας πια, ο Α. εμφανίστηκε για τελευταία φορά το 55 π.Χ. στις λαμπρές γιορτές του Πομπήιου για τα εγκαίνια του θεάτρου του.

III

Επώνυμο οικογένειας αγωνιστών του 1821, από την Αθήνα.

1. Γεώργιος. Υπηρέτησε στο Τακτικό του Φαβιέρου. Διακρίθηκε στους Μύλους του Ναυπλίου, στην Τρίπολη και στην Ακρόπολη. Πήρε μέρος στις εκστρατείες της Καρύστου και της Χίου. Αποχώρησε από τον στρατό το 1833.

2. Δημήτριος. Πατέρας του προηγούμενου, πλοιοκτήτης. Αναφέρεται στους Αθηναίους που επαναστάτησαν εναντίον των Τούρκων.